Diagnostiek

Nederland kent geen bevolkingsonderzoek naar prostaatkanker. Dat betekent dat mannen niet actief worden uitgenodigd om zich van tijd tot tijd te laten onderzoeken op de aanwezigheid van prostaatkanker. Prostaatkanker komt daardoor in veel gevallen per toeval aan het licht. Bijvoorbeeld via een check-up bij de huisarts of bij een medisch onderzoek waarbij een meting is gedaan van het PSA. Het PSA (Prostaat Specifiek Antigeen) is een eiwit dat alleen in de prostaat wordt aangemaakt. Is de prostaat ontstoken, (goedaardig) vergroot of bevinden er zich tumorcellen in de prostaat, dan lekt een deel van het PSA naar de bloedbaan. Dit leidt tot een verhoogde waarde van PSA in het bloed.

Niet automatisch prostaatkanker

Als bij u een verhoogde PSA-waarde is gemeten, betekent dit dus niet automatisch dat u prostaatkanker heeft. Er kan ook sprake zijn van een goedaardige prostaatvergroting of een ontsteking in de prostaat (prostatitis). Bij een verhoogde PSA-waarde is het wel raadzaam de oorzaak ervan te laten onderzoeken door de uroloog. De uroloog zal dan via de anus naar de prostaat voelen. Wanneer er een verdenking is op prostaatkanker, kan de uroloog via de anus de prostaat aanprikken en kleine stukjes weefsel (prostaatbiopten) wegnemen voor weefselonderzoek.

Worden er in één of meer biopten prostaatkankercellen aangetroffen dan volgt nader onderzoek. Dat nader onderzoek bestaat meestal uit een MRI-scan of een CT-scan van de prostaat en van het onderste deel van het bekken. Eventueel volgt ook een botscan of (PET-) CT scan om uitzaaiingen naar de botten of andere organen uit te sluiten.

Deze diagnostiek levert informatie over:

• Het stadium van de ziekte: de grootte van de tumor, of er sprake is van ingroei van de tumor in het kapsel dat zich rondom de prostaat bevindt. Of er sprake is van ingroei in omliggende organen en of er sprake is van uitzaaiingen.
• De tumorkenmerken: de groeisnelheid en agressiviteit van de tumor.