Werkgroep Huidtumoren over de kracht van een uniform zorgpad

Het vakgebied huidtumoren is volop in ontwikkeling. Zeker als het gaat om uitgezaaide melanomen, de meest agressieve vorm van huidkanker, zijn er steeds meer en gedetailleerdere behandelmogelijkheden. Dankzij OncoZON kunnen we die ontwikkelingen snel met elkaar delen en de patiënt vanuit gedeelde verantwoordelijkheid de best mogelijke zorg bieden, vinden dr. Marieke Roozeboom, dermatoloog in het Elkerliek Ziekenhuis en dr. James van Bastelaar, chirurg-oncoloog in Zuyderland Medisch Centrum. De werkgroep huidtumoren ontwikkelde een uniform zorgpad melanoom.

James van Bastelaar is sinds de zomer van 2020 voorzitter van de werkgroep huidtumoren. Het regionale zorgpad is tot stand gekomen onder leiding van zijn voorganger dr. Maureen Aarts, medisch oncoloog van Maastricht UMC+. James: “Toen ik in 2012 in het Zuyderland aan de slag ging, viel me direct op dat er in het zuiden een hoge bereidheid is om samen te werken. Dat had ik eerder in mijn loopbaan nog niet zo meegemaakt. Blij verrast was ik. Maar ik zag ook dat het sluiten van de contracten binnen OncoZON veel werk vereiste. Net als het afstemmen van een uniform zorgpad. Er is heel wat water door de Maas gestroomd! Maar de bereidheid bij alle partijen om dit voor elkaar te krijgen was altijd groot. Daarom is het gelukt.”

Immunotherapie
De werkgroep maakt afspraken over alle soorten huidkanker, maar melanomen staan het hoogst op de agenda. Hoewel uitgezaaid melanoom maar 4% van alle gevallen van huidkanker vertegenwoordigt, is het verantwoordelijk voor het merendeel van de sterfgevallen die aan huidkanker gerelateerd zijn. Marieke: “Tien jaar geleden had je bij een uitgezaaide melanoom weinig behandelmogelijkheden. Met name dankzij immunotherapie zijn die mogelijkheden enorm toegenomen. Die therapie wordt binnen de OncoZON-regio gegeven in het Zuyderland MC, Maastricht UMC+ en Máxima Medisch Centrum. De stappen die aan immunotherapie voorafgaan (diagnose, re-excisie en de schildwachtklierprocedure) doet nagenoeg ieder ziekenhuis zelf, maar er is altijd laagdrempelig contact bij complexe casussen, zoals bij melanomen in het hoofd-halsgebied. Die stuur ik vanuit het Elkerliek Ziekenhuis bijvoorbeeld altijd door naar het hoofd-halsspreekuur van het MUMC+, aangezien het MUMC+ het centrumziekenhuis is voor alle hoofd-halstumoren in de OncoZON-regio.”

Uniformiteit en duidelijkheid
“Bij het ontwikkelen van een uniform zorgpad denk je samen kritisch na over de juiste stappen: van diagnose tot follow-up”, vertelt James. Marieke: “Soms staan er in de landelijke richtlijnen naast afspraken ook aanbevelingen. Ik vind het heel prettig dat we die in het zorgpad concreet hebben gemaakt. Ook zijn er wel eens casussen waarover je twijfelt. Bijvoorbeeld als er sprake is van een melanoom in beginstadium waarbij kans op uitzaaiing is. We hebben heel gedetailleerd afgesproken hoe we daarmee omgaan. Dat is heel prettig omdat je dan niet hoeft te twijfelen en je alle patiënten op dezelfde manier behandelt.” James: “Ik zie dat verpleegkundig specialisten in gesprek met de patiënt regelmatig het zorgpad erbij pakken. Het biedt houvast. Kanker is al onzeker genoeg.”

Psychosociaal
Marieke: “Ook de gesprekken met de patiënt en de keuzes die hij of zij moet maken, krijgen in de werkgroep aandacht. De psychosociale kant hebben we nog niet uniform gemaakt, maar we delen wel de inzichten met elkaar. Bijvoorbeeld dat er in het  Elkerliek Ziekenhuis een casemanager oncologie is die de patiënt extra uitleg geeft, aansluitend aan de afspraak met de chirurg. In deze gesprekken is ruimte voor vragen, twijfels en de impact van kanker. Ook kan er verwezen worden naar een psycholoog.” James: “Ook op dit vlak kun je van elkaar leren. Dat is heel waardevol.”

De toekomst
Hoe zal het vakgebied er over tien jaar uitzien? James: “De ontwikkelingen gaan razendsnel. Ik denk dat we in de toekomst steeds minder zullen opereren, omdat er met immunotherapie zeer goede resultaten worden behaald. Een impactvolle operatie heeft dan soms geen meerwaarde. Het wetenschappelijk onderzoek op dit vlak is in deze ontwikkeling natuurlijk van groot belang. Ook daarvan houden we elkaar in de werkgroep op de hoogte. Door mee te doen aan studies en kennis te delen, proberen we de overlevingskansen voor mensen met huidkanker, met name melanomen, te verbeteren.” Marieke: “Ik vind het heel mooi dat we als regio met zoveel focus samenwerken en hetzelfde doel nastreven. In welk ziekenhuis je ook binnenkomt: je kunt rekenen op dezelfde, best mogelijke, behandeling.”